صنایع و مردم درگیر کمبود برق؛ دولت چه راهکاری دارد؟

به گزارش پایگاه خبری امید روشندلان،ایران یک کشور نیمه صنعتی در جهان به حساب می آید.

با توجه به افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا انرژی در حوزه برق، تامین این مقدار انرژی برای متقضیان را دچار چالش های جدی کرده است.

این ناترازی بین تولید و مصرف باعث قطعی برق در پیک بار مصرفی که معمولا در تابستان است، می شود.

قطعی های پی در پی تولیدات صنایع مختلف از قبیل فولاد و سرب و روی و… که برق زیادی مصرف می کند را مختل می کند، که باعث به وجود آمدن زیان های مالی در شرکت ها می شود.

صنایع خرد نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

طبق آمار منتشر شده کارگاه های زیادی نیز به دلیل نیاز به برق با فرکانس و ولتاژ ثابت توانایی رقابت در بازار را نداشتند و ورشکست شدند زیرا برای تولید پایدار برق نیاز به نیروگاه DG است که شرکت خود باید به تهیه آن اقدام کند که سرمایه زیادی نیاز دارد و مرقون به صرفه نیست.

در حالی که خبرهای پراکنده از صنایع مختلف خبر از کاهش شدید تولید در برخی صنایع در تابستان امسال به دلیل قطعی برق خبر می‌دهد که یک گزارش جدید از وضعیت ناترازی حکایت از افزایش فاصله بین تولید و مصرف به 30هزار مگاوات حکایت دارد؛ ناترازی‌ای که بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در ساعات پیک مصرف سال قبل 12هزار و 400‌مگاوات بوده است.

از این رقم ۱۳هزار مگاوات مخصوص کولر‌های آبی است، با این حال فاصله پیک مصرف برق در تابستان امسال در مقایسه با سال گذشته از دوبرابر شدن حجم ناترازی‌ها تنها ظرف یک‌سال خبر می‌دهد.

هدر رفت انرژی و پایین بودن راندمان تولید برق در کشور موضوعی است که به نظر می‌رسد با وجود زیان‌هایی که برای صنایع کشور به دنبال داشته، تبدیل به یک بحران شده که اگر برای حال آن چاره‌اندیشی نشود، باید در سال‌های آینده میلیاردها دلار برای جبران ناترازی در تابستان هزینه واردات برق شود.

ارقام ناترازی وقتی نگران‌ کننده‌ تر می‌شوند که پیش‌بینی‌های آینده ارقام بالاتری را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر وضع به همین منوال پیش برود، سال‌های آینده ناترازی‌ها به ارقام بالاتری خواهد رسید.

اگر این روند به همین ترتیب پیش برود در ۱۰‌سال آینده حدود ۳۷‌هزار مگاوات ناترازی تولید خواهیم داشت؛ یعنی ۳۳‌درصد از نیاز مصرف؛ درواقع یک‌‌ سوم برق مورد نیاز کشور قابل تامین نخواهد بود.

مرکز پژوهش‌های مجلس در آخرین گزارش خود که به بررسی علل و عوامل ناترازی برق در کشور پرداخته در این رابطه می‌نویسد: مهم‌ترین عارضه‌ای که صنعت برق در سال‌های اخیر به آن دچار شده ناترازی در تامین و تقاضای برق در ایام اوج مصرف است.

در این گزارش به بررسی شاخص‌های کلان بخش برق در سال ۱۴۰۲ به عنوان آخرین سال قانون برنامه ششم توسعه پرداخته‌ شده تاکید شده است که مهم‌ترین عارضه‌ای که صنعت برق در سال‌های اخیر به آن دچار شده ناترازی در تامین و تقاضای برق در ایام اوج مصرف است.

بررسی شاخص‌ های کلان بخش برق در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد اگرچه ظرفیت اسمی نیروگاه‌های کشور ۱/۷‌درصد افزایش یافته اما رشد تقاضای برق در زمان پیک ۵/۸‌درصد بوده و به همین دلیل ناترازی برق شدت گرفته است.

در این گزارش آمده است: «ظرفیت اسمی نیروگاه‌های کشور در سال ۱۴۰۲ با ۱/۷‌درصد افزایش نسبت به سال قبل به 351/92‌مگاوات رسیده است.

همچنین روند ناترازی برق در کشور تقریبا از سال ۱۳۹۲ شروع شده و از سال‌۱۴۰۰ به بعد شدت گرفته است.

اختلاف میان تقاضای پیک و قدرت تامین‌شده در لحظه پیک در سال‌۱۴۰۲ به بیش از ۱۲‌هزار و ۴۰۰‌مگاوات رسیده است، لذا در کنار افزایش تولید باید برنامه‌های مدیریت و بهینه‌سازی مصرف برق مورد توجه جدی قرار گیرند.

در حوزه تنوع سبد تولید برق نیز آمار موجود نشان‌دهنده اتکای بیش از حد بیشتر از ۹۰‌درصد تولید برق کشور به سوخت‌های فسیلی است.

ناترازی گاز طبیعی در فصل سرد و همچنین زیان‌های اقتصادی و زیست‌ محیطی سوخت‌های مایع توجه بیشتر به توسعه منابع غیر‌ فسیلی تولید برق به‌ خصوص تجدیدپذیر و افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی را ایجاب می‌کنند.

حد‌اکثر افزایش ظرفیت محقق‌ شده در این سال‌ها مربوط به سال‌1401 با حـدود 4000 مگاوات حرارتی بوده است.

افزایش ظرفیت عمدتا تا پیش از سال‌1402 از میان نیروگاه‌های جدیدی که در هرسال وارد مدار شده‌اند، بخش اعظم ظرفیت جدید متعلــق به نیروگاه‌های حرارتی بوده است، اما برنامه وزارت نیرو برای افزایش ظرفیت نیروگاهـی در سال‌های 1403 و 1404 در بخـش تجدیدپذیر، بسیار بیشتر از افزایش ظرفیت محقق‌شده در سال‌های قبل است.