عدالت ناقص، معلولان در چرخه تبعیض ساختاری
اول مارس، روز جهانی بدون تبعیض، فرصتی است برای تأمل درباره‌ی بی عدالتی ها و نا برابری هایی که در جوامع مختلف وجود دارد.
تبعیض، به معنای محرومیت یا امتیاز دادن بر اساس معیارهای ناعادلانه، یکی از مهم‌ترین موانع تحقق عدالت اجتماعی است.
این پدیده در حوزه‌های مختلفی مانند سیاست، اقتصاد، فرهنگ و حتی خانواده نمود پیدا می‌کند و زندگی افراد بسیاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در ایران، با وجود تأکید قانون اساسی بر تساوی حقوق همه‌ی شهروندان و نفی هرگونه تبعیض بر اساس نژاد، قومیت، جنسیت و دیگر ویژگی‌ها، هنوز شاهد نابرابری‌هایی هستیم که گروه‌های مختلف از جمله معلولان را تحت تأثیر قرار داده است.
معلولان در ایران با چالش‌های متعددی از جمله دسترسی ناکافی به امکانات شهری، فرصت‌های شغلی محدود، و نگرش‌های منفی اجتماعی مواجه هستند.
این مشکلات نه تنها حقوق اولیه‌ی آن‌ها را تحت الشعاع قرار داده، بلکه مشارکت فعال آن‌ها در جامعه را نیز با دشواری‌هایی روبرو کرده است. اسلام به عنوان دینی که بر عدالت و برابری تأکید دارد، تفاوت‌های ظاهری و جسمی را ملاک برتری افراد نمی‌داند و تنها معیار ارزش‌گذاری را تقوا و پرهیزگاری معرفی می‌کند.
با این حال، در عمل، معلولان در ایران هنوز با تبعیض‌های ساختاری و فرهنگی دست و پنجه نرم می‌کنند.
برای تحقق عدالت اجتماعی و کاهش تبعیض، ضروری است که قوانین حمایتی به درستی اجرا شوند، امکانات مناسب برای دسترسی معلولان فراهم شود و نگرش‌های جامعه نسبت به توانمندی‌های این افراد تغییر کند.
روز جهانی بدون تبعیض یادآور این است که همه‌ی انسان‌ها، فارغ از تفاوت‌های جسمی، ذهنی یا اجتماعی، حق دارند از زندگی عادلانه و شرافتمندانه برخوردار باشند.
امید است با تلاش‌های جمعی و آگاهی‌بخشی، جامعه‌ای عاری از تبعیض و سرشار از عدالت برای همه، به ویژه معلولان، ایجاد شود.
جلیل نصیری مقدم
کارشناس حوضه معلولین