کد خبر : 4861
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ - ۲۲:۲۵

بیماری فلج مغزی(cp)چیست؟

فلج مغزی (به انگلیسی: cerebral palsy) گروهی از اختلالات حرکتی دایم در سیستم عصبی ولی غیر پیشرونده هستند که به دلیل ناهنجاری‌ های مادرزادی یا آسیب‌ های وارده بر مغز در مراحل اولیه تکامل ایجاد می‌گردند.
تعدادی از اینان فقط نقص حرکتی دارند و اختلال دیگری ندارند ولی در سایر بیماران علایم احتمالی همراه این اختلالات، مشکلات یادگیری، شنیدن، دیدن و تشنج است.
وضعیت هوش بسته به محل آسیب متغیر است و بعضی از این کودکان از نظر هوشی با استعدادند.
علل cp:
علت بیماری فلج مغزی قبل از تولد آسیب به ماده سفید مغز (white matter): این ماده وظیفه دارد تا به همه قسمت‌ های بدن سیگنال ارسال کند.
ماده سفید مغز در دوران جنینی در بین هفته‌ های ۲۶ تا ۳۴ بارداری بسیار حساس و آسیب‌پذیر است.
هر عاملی که باعث بروز اختلال در آن شود، زمینه را برای بروز CP فراهم می‌کند.
البته نباید تصور کنید که آسیب مغزی فقط در طی این هفته‌ ها رخ می‌دهد، بلکه ریسک آن در این بازهٔ زمانی بیشتر است.
خونریزی مغزی جنین: گاهی اوقات رگ‌های خونی در مغز جنین مسدود می‌شوند. در نتیجه خونرسانی به آن مختل خواهد شد و سکته مغزی جنین رخ می‌دهد.
لخته‌شدن خون، نقص‌های قلبی، تشکیل رگ‌های خونی غیرطبیعی و بیماری‌های ژنتیکی مانند کم‌خونی داسی شکل می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند.رشد غیر طبیعی مغز: فاکتورهایی مانند عفونت، تب، ضربه و جهش‌های ژنی می‌توانند باعث ناهنجاری در رشد مغز شوند.
کمبود اکسیژن در مغز: اگر به هر دلیلی اکسیژن کافی در اختیار مغز جنین قرار نگیرید، این آسیب بروز می‌کند.
پارگی رحم، فشار خون بسیار پایین مادر، مشکلات بند ناف، جدا شدن جفت و ضربه به سر نوزاد هنگام زایمان از جمله دلایلی هستند که زمینه را برای بروز این مشکل فراهم می‌کنند .
دلایل اکتسابی فلج مغزی در کودکان عفونت‌هایی مانند مننژیت (meningitis) و آنسفالیت (encephalitis، التهاب بافت مغز به دلیل ابتلا به بیماری‌های ویروسی)سکته مغزیآسیب‌ های ناشی از کودک‌ آزاری مشکلات مربوط به خونرسانی مغزمشکلات قلبی حوادثی مانند رانندگی و سقوط که منجر به فلج مغزی در بزرگسالان نیز می شوند.
چه کسانی بیشتر مستعد بیماری فلج مغزی هستند؟
زایمان زودرس؛تولد نوزاد با وزن کم؛به‌ دنیا آوردن نوزادان دوقلو یا سه‌قلو؛ پایین‌ بودن نمره آپگار: نمره‌ای که در بدو تولد و با ارزیابی سلامت جسمانی نوزاد می‌دهند؛
به‌ دنیا آمدن وارونه نوزاد [(بریچ)]: به زمانی اشاره دارد که هنگام تولد ابتدا پاها یا باسن نوزاد بیرون می‌آیند؛ناسازگاری Rh خون مادر و جنین، زمانی که Rh خون مادر با Rh خون جنین متفاوت باشد؛ قرارگرفتن مادر باردار در معرض ترکیبات سمی مانند متیل‌ جیوه. علائم فلج مغزی: تعداد و شدت علایم زیر در کودکان دچار فلج مغزی، کاملاً متغیر است:
بروز مشکل در مکیدن نوک پستان یا شیشه شیر در همان اوایل شیرخوارگی ،فقدان تون عضلانی طبیعی (در مراحل اولیه) ،کندی رشد و نمو (راه رفتن، صحبت کردن) ،سفتی و اسپاسم عضلات (در مراحل بعدی) ،درجات متغیری از عقب‌ ماندگی ذهنی ،مشکل در هماهنگی و تعادل بدن کری، ژست‌های غیرطبیعی بدن ،لوچی حرکات بی‌هدف بدن ،تشنج. اختلالات مرتبط با بیماری cp کدامند؟ مشکلات ارتباطی شامل اختلال‌های گفتاری و زبانی؛ریزش غیرارادی بزاق دهان؛بعضی از انواع ناهنجاری‌های ستون فقرات مثل اسکولیوز (خمیدگی یا انحنای جانبی ستون فقرات)، لوردوزیس (افزایش گودی کمر) و کیفوز (قوز کمر)؛آرتروز [(ورم مفاصل و استخوان‌ها)]؛انقباض عضلانی که در آن، عضلات در وضعیتی دردناک قفل می‌شوند؛ بی‌اختیاری [در دفع ادرار و تخلیه شکم]؛پوکی استخوان و کاهش ضخامت استخوان‌ها که آنها را بسیار شکننده می‌کند؛مشکلات مرتبط با دهان و دندان؛آسپیراسیون (ورود غذا و نوشیدنی به ریه‌ ها)؛رفلاکس دستگاه گوارشی (بالا آمدن اسید معده)؛اختلالات خواب؛مشکلات رفتاری؛ناتوانی در یادگیری.

درمان فلج مغزی چگونه است؟
دستگاه‌ های کمکی ازجمله این دستگاه‌ ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عینک؛ سمعک؛دستگاه‌های کمکی برای راه‌رفتن (واکر، عصا و …)؛دست‌بند و پابند؛ویلچر. دارودرمانی داروهای ضدتشنج و شل کننده عضلات رایج‌ترین داروها برای درمان فلج مغزی هستند،
داروهایی مثل: دیازپام (والیوم)؛دانترولن (دانتریوم)؛باکلوفن؛تیزانیدین (زانافلکس). تزریق موضعی سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس) یا درمان درون‌غلافی [(غلاف ستون فقرات)] به‌وسیلهٔ باکلوفن، از دیگر راهکارهای درمانی هستند که با صلاح دید پزشک ممکن است تجویز شوند. راهکار دوم به‌وسیلهٔ نوعی پمپ قابل‌کاشت انجام می‌گیرد. جراحی گاهی برای کاهش درد و بهبود توانایی حرکتی از جراحی ارتوپدی [سیستم عضلانی و اسکلتی] استفاده می‌شود.
گرفتگی عضلات و نابهنجاری‌های استخوانی از دیگر مشکلاتی هستند که برای برطرف‌کردن‌شان احتمال نیاز به جراحی وجود دارد.
جراحی ریزوتومی انتخابی پشتی (SDR) هم ممکن است آخرین دستاویز برای کاهش درد مزمن یا گرفتگی باشد. در این جراحی، عصب‌های نزدیک به قسمت تحتانی ستون فقرات را می‌بُرند.
زهرا عالمی