جهان گرمایی و تغییرات اقلیمی بلای انسان

 سالیان سال که وقتی تابستان می رسید و گرما رخ عیان می کرد شاید تنها در جنوبی ترین قسمتهای ایران شاهد درجه حرارتهای بالای چهل بود …اما انچه در سالها ی اخیر و بویژه امسال مشاهده می شود ، حدنصابهای جدیدی از درجه حرارت در استانهای مرکزی و شمالی و شمال غرب کشور می باشد که بطور کلی ناشی از جهان گرمایی و‌ تغییر اقلیم است.

تغییر اقلیم و‌ جهان گرمایی مسئله ای جدی است که در دهه های اخیر جوامع بشری را به چالش کشیده است.

این پدیده به تغییر دماهای متوسط زمین ، الگوهای بارش ، سطح اب دریاها و‌ همچنین خصوصیات جو و اقلیم‌ می پردازد. امروزه ثابت شده که علت اصلی جهان گرمایی نسانی است ،

استفاده از منابع سوخت های فسیلی برای تامین انرژی مانند نفت ، گاز طبیعی و ذغال سنگ که متاسفانه درصد آزاد شدن نمک های اکسید کربن CO۲ و دیگر گازهای گلخانه ای به جو زمین را بشدت افزایش می دهند که این امر باعث ایجاد اثر گلخانه ای شده و باعث افزایش دمای جهانی می شود.

اما اثرات و عواقب جبران ناپذیر این تغییر اقلیم و جهان گرمایی چیست ؟!!

این اثرات می تواند اقتصاد و محیط زیست را تحت تاثیر قرار دهد.

وقتی به شکل افزایش درجه حرارت ، سوانح طبیعی شدیدتر ، تغییر در الگو های بارش و گسترش بارانهای هم رفتی ، کاهش تنوع زیستی حیوانی و گیاهی، افزایش اب دریاها و کاهش منابع اب شیرین بروز کند با شور بختی زندگی بشر را تحت تاثیر قرار می دهد.

اما برای مقابله با این چالش بزرگ چه فکری باید کرد؟ جوامع بین المللی و کشورهای دنیا توافق ها و تدابیری را اندیشیده اند که کشور ما هم جزو آنهاست. توافقنامه پاریس را در سال ۲۰۱۵ به تصویب رساندند و همه متعهد شدند تا نسبت به محدودسازی گازهای گلخانه ای به اندازه ای که بتواند ۲ درجه دمای جهانی را پایین بیاورد اقدام کنند.

همچنین مقرر کردند تا از انرژیهای نو و‌ تجدید پذیر استفاده کنند و نسبت به بالابردن افزایش بهره وری انرژی و تغییر در الگوهای مصرف انرژی بکوشند.

اما متاسفانه جامعه جهانی کمتر به این توافق بهاداد ، اگرچه کشورهای توسعه یافته تلاش خود را میکنند متاسفانه کشورهای درحال توسعه و عموما توسعه نیافته نقش بزرگی را در تغییر اقلیم وجهان گرمایی بازی میکنند. اینک آنچه اهمیت دارد وانسان امروز باید بکوشد تا آن راعملی سازد ایجادتعادل درمصرف و تغییردرالگوهای زندگی است… که اگراین اتفاق نیفتد جهان و طبیعت انتقام سختی ازانسان خواهد گرفت. بر اساس مطالعه‌ای که توسط محققان دانشگاه روهمپتون بریتانیا انجام شد، بدن انسان دارای یک آستانۀ «دمای بحرانی بالا» است و پس از آن انسان دچار برخی علائم از جمله گیجی می‌شود. به گفته ی دانشمندان انسان می‌تواند حداکثر دمای بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند اما پس از رسیدن به این دما، بدن یک وضعیت «استرس گرمایی» را تجربه می‌کند؛ وضعیتی که باعث گیجی، حالت تهوع، سرگیجه، سردرد و غش می‌شود و اختلالات جدی در فعالیت‌های بدن بوجود می‌آید. پروفسور هالسی ازتیم تحقیق میگوید که وقتی هوا گرم است، سرعت متابولیسم یا همان سرعت سوخت و ساز بدن افزایش می‌یابد که به نوبه خود باعث افزایش دمای بدن می‌شود؛ با این وجود بدن تنها زمانی داغ می‌شود که اختلال در عملکردهای آن آغاز شود. به گفته پروفسور هالسی، میزان این داغی نیز «در هر کس متفاوت است» و واکنش افراد به گرما، می‌تواند بسته به سن، جنس و شرایط پزشکی هر فرد متفاوت باشد. بنابراین پیامدهای گوناگون تغییرات آب و هوا وجهان گرمایی به سرعت در حال افزایش است و بیشترین تاثیرات منفی آن بر روی مردم فقیر و حاشیه ای جهان خواهدبود . این وضعیت نابرابریهای بشری موجود را آسیب پذیرتر میکند ، چرا که این جوامع بدلیل فقر کمتر قادر به انطباق با وضعیت موجود هستند و این امر باعث شده که موضوع تغییرات آب و هوا و حقوق بشر بیشتر درهم تنیده شوند، زیرا پیامدهای تغییرات آب و هوا وجهان گرمایی باعث افزایش تبعات حقوق بشر گردیده است.در این میان رعایت قوانین حقوق بشری بهترین پاسخ جهت رسیدگی به این چالش و برقراری عدل و انصافی است که در اثر پیامدهای تغییرات آب و هوایی در حال از بین رفتن می باشد… و نجات جهان درگرو همین برقراری عدل و تعادل در مصرف انرژی و پرهیز از زورگویی زیست محیطی است.

تقی سالک / فعال محیط زیست و رسانه